Günlük Çizgiler Yazılar

Güneş Saati Hangi Saatler? Zamanın Işığından Geçmişe Bir Yolculuk Bir tarihçi olarak her zaman merak etmişimdir: İnsan zamanla nasıl tanıştı? Zamanı ölçmek, yalnızca bir teknik beceri değil, aynı zamanda bir medeniyet göstergesidir. Güneş saati, bu anlamda insanlığın zamanı ilk kez anlamlandırdığı, doğanın ritmini kendi yaşamına dahil ettiği en eski icatlardan biridir. Bugün “Güneş saati hangi saatler?” diye sorduğumuzda, aslında geçmişin gölgesinde yürüyen bir sorunun peşine düşüyoruz. Çünkü güneş saati, sadece zamanı değil, insanın evrenle kurduğu ilişkiyi de temsil eder. Güneş Saati: Işığın Gölgeye Dönüştüğü An İlk güneş saatleri, binlerce yıl önce Mısır’da, Mezopotamya’da ve Antik Yunan’da ortaya çıktı. İnsanlar, güneşin…

Toplumsal Evrenin Yörüngesinde: Güneş Merkezli Sistem ve İnsan İlişkilerinin Sosyolojik Yansıması Toplumsal yapıların karmaşık örgüsünü inceleyen bir araştırmacı olarak, evrenin düzenine dair kavramların insan ilişkilerinde nasıl yankı bulduğunu gözlemlemek her zaman ilgimi çekmiştir. Güneş merkezli sistem —ya da bilimsel adıyla “heliosentrik sistem”— sadece astronomik bir gerçeklik değil, aynı zamanda toplumsal ilişkilerin metaforik bir modelidir. Güneş’in merkezde, gezegenlerin ise onun etrafında döndüğü bu sistem, güç, merkez ve çevre kavramlarını yeniden düşünmemiz için ilham verici bir çerçeve sunar. Güneş Merkezli Sistem Nedir? Bilimsel Gerçekten Toplumsal Yansımalara Güneş merkezli sistem, 16. yüzyılda Nicolaus Copernicus tarafından ortaya atılan bir kuramdır. Bu modele göre evrenin…

Kaplumbağalar Hangi Döneme Aittir? Küresel ve Yerel Perspektiflerden Bir Yolculuk Hayatın akışı bazen çok hızlı ilerliyor; teknoloji gelişiyor, şehirler büyüyor, insanlar sürekli bir yerlere yetişmeye çalışıyor. Böyle bir dünyada yavaşlığın, sabrın ve köklü geçmişin sembolü olan bir canlı var: kaplumbağalar. Onlara baktığımızda sadece bir hayvan görmeyiz; zamanın derinliklerinden gelen bilgeliği, doğanın sabrını ve insanlığın kolektif hafızasındaki derin anlamları hissederiz. Bu yazıda “Kaplumbağalar hangi döneme aittir?” sorusunu sadece biyolojik bir yanıtla değil, tarih, kültür, mitoloji ve toplum perspektiflerinden de ele alacağız. — Kaplumbağaların Evrimsel Yolculuğu: Zamanın Derinliklerinden Gelen Canlılar Kaplumbağalar, yaklaşık 220 milyon yıl öncesine, yani Triyas Dönemi’ne kadar uzanan çok…

Kanısı Anlamı Nedir? – Fikirlerin Renkli Dünyasında Bir Yolculuk Bazı kelimeler vardır ki, anlamı tek cümleyle açıklanabilir ama etkisi koca bir roman kadar büyüktür. “Kanısı” da onlardan biri. Gündelik konuşmalarımızda sıkça kullandığımız bu kelime, aslında düşüncelerimizin, yargılarımızın ve dünyaya bakış açımızın özünü taşır. Peki ama “kanısı” tam olarak ne demek? Ve neden hepimizin bu konuda söyleyecek farklı şeyleri var? Gelin, kelimenin derinliklerine doğru keyifli bir fikir yolculuğuna çıkalım. Kanısı Ne Demek? – Sözlükten Hayata “Kanısı” kelimesi, Türk Dil Kurumu’na göre “bir kimsenin bir olay, durum ya da konu hakkında vardığı düşünce, yargı veya inanç” anlamına gelir. Yani kısaca, kanı dediğimiz…

İzale-i Şuyu Davası Yüzde Kaç? Toplumsal Yapılar ve Bireysel Etkileşimler Bir Araştırmacının Gözüyle: Toplumsal Yapıları Anlamak Toplumları incelediğimizde, sadece ekonomi veya politika düzeyindeki dinamikleri değil, aynı zamanda bireylerin gündelik yaşamlarında nasıl hareket ettiklerini, ilişkilerini nasıl kurduklarını ve toplumsal normlarla nasıl şekillendiklerini de göz önünde bulundurmak gerekir. Sosyolojik bir bakış açısıyla toplumsal yapıları çözümlemek, bu yapıların bireylerin davranışlarına nasıl etki ettiğini anlamamıza yardımcı olur. İzale-i şuyu davaları gibi hukuki süreçler de tam olarak bu toplumsal etkileşimlerin somut örnekleridir. Bu tür davalar, mülk paylaşımı gibi pratik meselelerin ötesinde, toplumdaki cinsiyet rolleri, aile yapıları ve kültürel pratiklerin ne denli derin izler bıraktığını gösterir.…

Öğrenmenin Dönüştürücü Gücüyle “Tıska Ne Demek?” Bir eğitimci olarak her zaman inanırım: Öğrenme, yalnızca bilgi edinme süreci değil; insanın kendisini, çevresini ve dilini yeniden keşfetme yolculuğudur. Bir kelimenin kökenine inmek bile bazen bir sınıf ortamında yaşanan öğrenme kadar dönüştürücü olabilir. Bugün bu yazıda, kulağa sıradan gibi gelen ama içinde derin kültürel ve dilsel anlamlar barındıran bir kelimenin peşine düşüyoruz: Tıska ne demek? Basit bir soru gibi görünse de, bu sorgu aslında öğrenmenin doğasını, merakın gücünü ve kültürel belleğin nasıl işlendiğini anlamamız için mükemmel bir fırsattır. Meraktan Öğrenmeye: Tıska’nın Pedagojik Hikayesi Öğrenme, merakla başlar. Bir kelimeyi duyar, anlamını bilmediğimizde içimizde bir…

Kan Kelimesinin İki Anlamı Nedir? İki Harfle Taşınan İdeolojiyi Masaya Yatırıyorum “Kan” hem bedenin sıvısıdır hem de soyun sembolü. Sorun, bu iki anlamı karıştırdığımızda başlar. Net konuşacağım: “Kan” kelimesi masum değildir. Evet, sözlükte iki temel anlamı vardır; ama asıl tartışma, bu anlamların kültürel bagajının hayatımıza nasıl sızdığıdır. “Kan kelimesinin iki anlamı nedir?” diye arayanlar sadece yanıt değil, aynı zamanda bir yüzleşme bulmalı: Bedenin biyolojisiyle kimliğin ideolojisi aynı sepete konulduğunda hatalar, dışlamalar ve hatta şiddet meşrulaşır. Bu yazı, tam da bu ayrımı kalın çizgilerle çekmek için yazıldı. — “Kan”ın İki Yüzü: Biyoloji ve Soy 1) Biyolojik Anlam: Dolaşım, Yaşam, Sağlık “Kan”,…

Net konuşalım: “Kamu mu daha iyi, özel mi?” sorusu çoğu zaman sahte bir ikilik. Asıl mesele; kimin için, hangi ölçütle ve nasıl hesap vererek değer üretildiğidir. Kamu Sektörü ve Özel Sektör Nedir? Ezberleri Bozan, Cesur Bir Okuma Kamu sektörü, vergilerle finanse edilen ve kamu yararı amacıyla faaliyet gösteren kurumların tümüdür: bakanlıklar, belediyeler, devlet işletmeleri, düzenleyici kurumlar, sosyal hizmet ağları… Özel sektör ise kâr amacı güden, mülkiyeti bireylere ya da şirketlere ait olan, rekabet içindeki işletmeler bütünüdür. Tanımlar kolay; zor olan, bu iki alanın toplumsal etkisini sorgulamak. Çünkü pratikte kamu, “herkes için” derken hantallığa; özel, “verimlilik” derken sosyal maliyetleri görmezden gelmeye…

Nitelik Ne Demek TDK? Felsefi Bir Derinlik Arayışı Bir filozofun gözünden “nitelik”, sadece bir tanım değil; varlığın özüyle, bilginin doğasıyla ve insanın değer arayışıyla örülmüş bir anlam ağının merkezinde yer alır. Nitelik dediğimizde, bir şeyin “ne olduğu”nu değil, “nasıl olduğu”nu sorgularız. Çünkü her varlık, niceliğiyle değil, niteliğiyle anlam kazanır. Bu yüzden nitelik, varlığın gölgesi değil, onun anlam ışığıdır. TDK’ya Göre Nitelik: Tanımdan Anlama Yolculuk Türk Dil Kurumu’na göre nitelik, “bir şeyin nasıl olduğunu belirten özellik, vasıf” anlamına gelir. Yani nitelik, bir varlığın içsel karakterini, onu diğerlerinden ayıran yapısal özelliğini ifade eder. Bu basit gibi görünen tanım, aslında felsefi olarak derin…

Güllü Kaç Kilo Verdi? Antropolojik Bir Bakış Kültürler, insanlığın derinliklerinde şekillenen, bireylerin kimliklerini, toplumsal rollerini ve hatta bedenlerini nasıl algıladıklarını belirleyen bir yapıdır. Antropologlar, kültürlerin insanların düşünce biçimlerini, davranışlarını ve yaşama dair algılarını nasıl yönlendirdiğini merak ederler. Bir topluluğun içinde, bedenin nasıl görüldüğü ve bu bedenin toplumun değerleriyle nasıl şekillendiği, bireylerin sosyal kabul ve kimlik inşasında önemli bir rol oynar. Bugün ise, bir sanatçı ve toplumsal bir figür olan Güllü’nün kilo verme sürecini, toplumsal yapılar, semboller ve kimlikler üzerinden inceleyeceğiz. Beden ve Kimlik: Güllü’nün Dönüşümü Güllü’nün kilo vermesi, sadece fiziksel bir değişimden ibaret değildir; aynı zamanda toplumsal ve kültürel bir…